Zasiedzenie nieruchomości rolnej a dziedziczenie

Zasiedzenie nieruchomości rolnej

Zdarza się, że rolnicy prowadzący gospodarstwo rolne czy uprawiający gruntu rolne nagle dowiadują się, iż nie posiadają tytułu prawnego do nieruchomości. Najczęściej dochodzi do tego w momencie, w którym ma ona się stać przedmiotem obrotu prawnego, najczęściej sprzedaży. I co w takiej sytuacji? Formą uregulowania stanu prawnego nieruchomości rolnej może być stwierdzenie zasiedzenia. 30 kwietnia 2016 roku weszła w życie ustawa o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości zasobu własności rolnej Skarbu Państwa. Celem niniejszej ustawy jest  ograniczenie obrotu ziemią rolną, nie tylko będącą w zasobie Skarbu Państwa, ale także z sektora prywatnego. Zgodnie z tą ustawą  Art. 172 § 3 Kodeksu cywilnego stanowi, iż „nabyć nieruchomość rolną w rozumieniu ustawy, o której mowa w art. 166 § 3, przez zasiedzenie może jedynie rolnik indywidualny w rozumieniu przepisów tej ustawy, jeżeli zgodnie z przepisami art. 5 ust. 2 i 3 tej ustawy – powierzchnia nabywanej nieruchomości rolnej wraz z nieruchomościami rolnymi stanowiącymi jego własność nie przekroczy 300 ha użytków rolnych”.

Pierwokup KOWR (dawniej ANR)

Dodatkowo Agencji Nieruchomości Rolnych (a od 1 września 2017 roku Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa) przysługuje prawo nabycia zasiedzianej nieruchomości rolnej. Zgodnie z ustawą o kształtowaniu ustroju rolnego za rolnika indywidualnego uważa się osobę fizyczną będącą właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha, posiadającą kwalifikacje rolnicze oraz co najmniej od 5 lat zamieszkałą w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego i prowadzącą przez ten okres osobiście to gospodarstwo. Długość okresu potrzebnego do zasiedzenia zależy od tego, czy spadkobierca, będąc samoistnym posiadaczem nieruchomości, pozostawał w dobrej, bądź złej wierze oraz od tego, kiedy upłynął okres zasiedzenia. Przepisy prawa cywilnego rozróżniają tutaj dwa terminy: dwadzieścia i trzydzieści lat. Wszystko tutaj zależy od tak zwanej dobrej lub złej wiary. 

Jakie są przesłanki do zasiedzenia ?

O tym, czy zachodzą przesłanki nabycia nieruchomości, udziału w nieruchomości przez zasiedzenie w dobrej albo w złej wierze decydujące znaczenie ma ocena świadomości samoistnego posiadacza-spadkobiercy, odnosząca się do jego przekonania, czy przysługuje mu prawo do samoistnego władania nieruchomością, udziałem w nieruchomości. Należy pamiętać o tym, że posiadanie należy do sfery uprawnień faktycznych a nie prawnych i charakteryzuje się tym, że dana osoba działa i zachowuje się jak właściciel rzeczy. A więc posiadanie może być kontynuowane przez następców pierwotnego posiadacza. Każdy ze spadkobierców może wnieść wniosek o stwierdzenie zasiedzenia jeśli jest uczestnikiem postępowania o podział spadku.

Dziedziczenie gospodarstwa rolnego

Przez gospodarstwo rolne, poddane szczególnym zasadom dziedziczenia z ustawy, rozumie się gospodarstwo rolne w ujęciu przedmiotowym, określonym w art. 553, przy czym z zestawienia tego artykułu z art. 461 wynika, że zamieszczona w pierwszym z tych artykułów definicja obejmuje gospodarstwa przeznaczone do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej. O rolniczym charakterze gruntu przesądza zatem jego rolnicze przeznaczenie, a nie sposób obecnego wykorzystywania (zob. post. SN z 28.1.1999 r., III CKN 140/98, Legalis). Nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) w rozumieniu art. 461 i 1058 są również wchodzące w skład gospodarstwa rolnego grunty pod budynkami mieszkalnymi i grunty niezbędne do korzystania z tych budynków (zob. uchw. SN z 30.5.1996 r., III CZP 47/96, OSNC 1996, Nr 11, poz. 142). Jednakże gospodarstwo rolne w powyższym rozumieniu podlega szczególnym zasadom ustawowego dziedziczenia, jeżeli obejmuje grunty rolne o powierzchni przekraczającej 1 ha. Zatem do gospodarstw, które nie przekraczają tej powierzchni stosuje się przepisy ogólne, co oznacza, że traktuje się je tak jak wszystkie nierolne składniki spadku.

Masz pytania lub wątpliwości?
Zadzwoń +48 602477801

#umowadożywocia #umowa #dożywocie #pomocprawna #poradyprawne #prawocywilne #Warszawa #prawnikKobyłka #Wołomin #Klembów #Radzymin #Marki #Zielonka #mazowieckie

Posty jakie mogą Cię zainteresować